Bệnh quai bị là một bệnh truyền nhiễm thường gặp ở trẻ em nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến người lớn. Bệnh này do virus quai bị gây ra và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Một trong những câu hỏi phổ biến mà nhiều người đặt ra là “Bệnh quai bị có tái phát không?” Dưới đây ISHII sẽ giải đáp chi tiết câu hỏi này và cung cấp thêm những thông tin hữu ích về bệnh quai bị.
Bệnh quai bị là gì? Bị bệnh quai bị có lây không?
Bệnh quai bị, còn được gọi là viêm tuyến mang tai dịch tễ, là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus thuộc họ Paramyxoviridae gây ra. Bệnh lây lan qua đường hô hấp, khi người bệnh ho, hắt hơi, hoặc qua tiếp xúc với nước bọt. Bệnh cũng có thể truyền nhiễm qua việc sử dụng chung đồ dùng cá nhân với người nhiễm bệnh. Quai bị thường bùng phát thành dịch, đặc biệt ở trẻ em và thanh thiếu niên.
Biểu hiện lâm sàng chủ yếu của quai bị là viêm tuyến nước bọt mang tai, không gây mủ. Mặc dù bệnh thường lành tính, nhưng có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như viêm tinh hoàn ở nam giới và viêm buồng trứng ở nữ giới, có nguy cơ dẫn đến vô sinh. Điều này khiến nhiều người vẫn luôn thắc mắc liệu bị bệnh quai bị có con không. Ngoài ra, quai bị cũng có thể ảnh hưởng đến các tuyến nước bọt khác, tuyến tụy và hệ thần kinh trung ương. Gây tổn thương nghiêm trọng và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Triệu chứng bệnh quai bị
Triệu chứng của bệnh quai bị được phân loại thành triệu chứng không điển hình và triệu chứng điển hình. Đặc biệt, không phải trẻ em nào mắc quai bị cũng có triệu chứng rõ ràng. Theo thống kê, khoảng 25% trẻ em mắc quai bị không biểu hiện triệu chứng. Khiến chúng vô tình trở thành nguồn lây nhiễm bệnh. Trong khi đó, 75% còn lại sẽ có các biểu hiện sau:
- Triệu chứng không điển hình: Các triệu chứng này bao gồm sốt, đau đầu, đau hàm, đau cơ-xương-khớp, đau họng, buồn nôn, chán ăn, và mệt mỏi. Những triệu chứng này thường xuất hiện sau khi nhiễm virus quai bị (Mumps) từ 7 đến 14 ngày.
- Triệu chứng điển hình: Biểu hiện điển hình của bệnh quai bị là sưng tuyến nước bọt mang tai. Có thể xuất hiện một hoặc cả hai bên. Ngoài ra, người bệnh có thể bị sưng má, hàm dưới, và thậm chí là ngực, khiến tai bị đẩy lên và ra ngoài. Ở nam giới, bệnh còn có thể gây sưng bìu và đau tinh hoàn. Những triệu chứng này thường xuất hiện sau các dấu hiệu không điển hình từ 1 đến 3 ngày.
Bệnh quai bị biến chứng nguy hiểm như thế nào?
Một trong những lo ngại lớn nhất của những người mắc bệnh quai bị là liệu bệnh có thể tái phát hay không. Đây là mối bận tâm chính đáng bởi quai bị, nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời, có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, để lại di chứng nặng nề. Một số biến chứng nguy hiểm của bệnh quai bị bao gồm:
- Viêm tinh hoàn: Đây là biến chứng đáng lo ngại nhất, có thể dẫn đến teo tinh hoàn và nguy cơ vô sinh ở nam giới. Tuy nhiên, tỷ lệ teo tinh hoàn tương đối thấp, chỉ khoảng 0,5%.
- Viêm buồng trứng: Phụ nữ mắc quai bị có thể gặp phải tình trạng đau bụng, rong kinh. Đặc biệt, nếu phụ nữ mang thai bị quai bị trong ba tháng đầu của thai kỳ. Có nguy cơ cao dẫn đến sảy thai hoặc thai chết lưu.
- Các biến chứng khác: Bệnh quai bị còn có thể gây viêm tụy cấp tính, viêm cơ tim, viêm não, và viêm màng não.
- Người lớn: Khi người lớn mắc bệnh quai bị, thường tiến triển nặng hơn. Để lại nhiều biến chứng nguy hiểm hơn so với trẻ em. Mặc dù tỷ lệ xảy ra biến chứng khá thấp, nhưng khi đã xảy ra, các biến chứng này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản mà còn đe dọa đến tính mạng người bệnh.
Bệnh quai bị có tái phát lại không?
Theo nghiên cứu và thống kê y khoa, bệnh quai bị rất hiếm khi tái phát. Sau khi bị nhiễm quai bị, cơ thể người bệnh sẽ sản sinh ra các kháng thể trung hòa. Dù duy trì ở nồng độ thấp vẫn có khả năng bảo vệ cơ thể suốt đời. Vì vậy, những người từng mắc quai bị có thể yên tâm rằng bệnh này thường chỉ xuất hiện một lần trong đời.
Bệnh quai bị dễ bị nhầm lẫn với viêm tuyến nước bọt do vi khuẩn và sỏi tuyến nước bọt. Hai căn bệnh có thể tái phát và gây sưng tuyến nước bọt, biểu hiện tương tự quai bị. Khiến nhiều người lầm tưởng rằng quai bị có thể tái phát nhiều lần.
Tuy nhiên, người từng mắc quai bị vẫn nên có biện pháp chủ động để bảo vệ sức khỏe và phòng ngừa bệnh tái phát. Bởi trong một số trường hợp hiếm gặp, quai bị có thể tái phát do các nguyên nhân sau:
- Hệ miễn dịch yếu: Khiến khả năng phòng ngừa và chống lại virus quai bị giảm. Tạo điều kiện để virus tấn công.
- Không tiêm phòng đầy đủ: Tiêm phòng vắc-xin giúp tăng khả năng phòng ngừa bệnh quai bị. Nếu không tuân thủ lịch tiêm phòng hoặc không tiêm đúng liều, sẽ có nguy cơ tái phát bệnh.
- Thiếu hụt dịch vụ y tế: Ở những khu vực thiếu hụt vắc-xin ngừa quai bị, người bệnh không được tiêm đủ liều. Dẫn đến miễn dịch không đầy đủ và tái phát bệnh.
- Virus đột biến: Trong một số trường hợp hiếm, virus gây quai bị có thể đột biến. Khiến cơ thể không có kháng thể chống lại chủng virus mới, dẫn đến tái nhiễm.
Phòng ngừa bệnh quai bị như thế nào?
Bệnh quai bị là một bệnh truyền nhiễm có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Mặc dù lành tính, bệnh này có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Do đó, ngoài việc chú ý nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh, mỗi người cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.
Các biện pháp phòng ngừa bệnh quai bị:
- Thường xuyên súc miệng bằng nước muối hoặc các dung dịch kháng khuẩn khác.
- Đảm bảo không gian sống thoáng đãng, vệ sinh các vật dụng cá nhân và đồ chơi của trẻ em.
- Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với người mắc bệnh quai bị.
- Sử dụng khẩu trang khi đến những nơi đông người hoặc có nguy cơ lây nhiễm cao như trường học, bệnh viện.
- Tiêm vắc xin phòng bệnh. Đây là biện pháp hiệu quả nhất. Trẻ em từ 12 tháng tuổi nên được tiêm ngừa quai bị để cơ thể miễn dịch trong thời gian dài hoặc suốt đời. Người lớn, đặc biệt là phụ nữ có kế hoạch mang thai, cũng nên tiêm phòng.
Có cách nào điều trị khỏi hoàn toàn bệnh quai bị không?
Hiện tại, không có thuốc đặc trị để chữa trị bệnh quai bị. Điều trị chủ yếu là làm giảm triệu chứng và hỗ trợ cơ thể chống lại virus. Các biện pháp điều trị bao gồm:
- Nghỉ ngơi đầy đủ.
- Uống nhiều nước.
- Sử dụng thuốc giảm đau và hạ sốt như paracetamol hoặc ibuprofen.
- Sử dụng túi chườm lạnh để giảm đau và sưng tuyến nước bọt.
Trong trường hợp xuất hiện các biến chứng nghiêm trọng, người bệnh cần được đưa đến cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.
Kết luận
Bệnh quai bị là gì? Bệnh quai bị có bị tái phát không? Bệnh quai bị là một bệnh truyền nhiễm phổ biến, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị đúng cách. Tuy nhiên, người đã từng mắc bệnh quai bị sẽ có miễn dịch suốt đời và không bị tái phát. Việc tiêm phòng vắc-xin và thực hiện các biện pháp phòng ngừa là cách tốt nhất để bảo vệ bản thân và cộng đồng khỏi bệnh quai bị.
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về bệnh quai bị, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để có được thông tin chính xác và tư vấn cụ thể.